Corrie van Dijk
Zie haar daar nu liggen. Zo klein, zo breekbaar. Een bleek ingevallen gezicht, haar handen onrustig over het dekbed bewegend. Zuurstofslang in haar neus, infuus in de arm. Ik zie dat ze me herkent, maar ze heeft geen tekst. Mijn moeder. Zo klein en stil in het grote bed.
‘Longontsteking door een ernstige verslikking’, zegt de specialist ouderengeneeskunde. ‘Uw moeder heeft een niet-reanimeren verklaring getekend toen ze hier in het verpleeghuis kwam wonen.’ Ik weet er van en respecteer haar keuze. ‘Hoe nu verder?’ vraag ik aarzelend. De arts neemt de tijd voor me. Vraagt waar mijn moeder blij van wordt, hoe een goede dag er voor haar uitziet. En ik vertel.
Bingo en handwerkclub
‘Mijn moeder heeft weinig nodig om gelukkig te zijn. Na haar beroerte vijf jaar geleden en de verhuizing naar het verpleeghuis, had ze een zwaar jaar. Ze kon het slecht verwerken dat ze overal hulp bij nodig had en moeilijk verstaanbaar was. Ze schaamde zich dat ze zo kwijlde bij het eten. Dat paste niet bij de nette vrouw die ze altijd was. Toch heeft ze zich goed kunnen aanpassen aan het leven in het verpleeghuis. Ze is op haar plek in haar appartement met de luie stoel van onze vader, de oude klok en de foto’s van de kinderen en kleinkinderen op het dressoir. ‘s Middags eet ze samen met twee buurvrouwen in het restaurant en iedere week speelt ze bingo en borduurt ze bij de handwerkclub. Ze krijgt best veel bezoek en wij als kinderen en kleinkinderen komen ook veel langs. Familie is altijd belangrijk voor haar geweest. Als we zo bij elkaar zijn, kan ze echt genieten van boterkoek bij de koffie, een glaasje advocaat met slagroom en van samen in de avondzon zitten op het balkon. En van haar sigaretje. Ondanks haar rechtzijdige verlamming kan ze met haar linkerhand een sigaret pakken en aansteken. Gelukkig heeft ze een balkon waar ze in alle rust kan roken. Ze is een tevreden oude vrouw met weinig wensen.
Wat voor ons als kinderen best moeilijk is, zijn haar stemmingswisselingen. Sinds die beroerte moet ze zomaar opeens huilen of schiet ze in de lach tijdens een serieus gesprek. Zelf voelt ze zich hier ook ongemakkelijk bij. We hebben samen gesprekken gevoerd met de psycholoog en die heeft uitgelegd dat het een gevolg is van haar hersenaandoening. Dat heeft zowel haar als ons geholpen om het beter te begrijpen en er mee om te gaan.’
Een comfortabel leven
Het doet me goed om zo over mijn moeder te vertellen en ik vraag dan nog eens aan de arts ‘hoe nu verder?’ Zij legt uit dat er een multidisciplinair team is dat er voor zorgt dat de laatste fase van moeders leven zo comfortabel mogelijk is. Dat de logopedist en diëtist samen adviseren over voeding en de makkelijkste manier van eten. Dat de ergotherapeut kijkt naar de fijnste houding in bed en in de stoel terwijl de muziektherapeut moeder helpt bij de acceptatie van het onvermijdelijke. Zij als specialist ouderengeneeskunde ondersteunt moeder met medicatie en houdt de regie. Ik knik en ondanks mijn verdriet ben ik blij met zoveel deskundigheid en liefdevolle aandacht voor mijn moeder.
Corrie van Dijk is een persona, een fictief figuur. Het verhaal is gebaseerd op de ervaringen van de behandelaren van Behandeling & advies.