Gezond oud worden? Zo doen wij dat!

Mensen in de blue zones bereiken tot tien maal vaker de leeftijd van honderd jaar! En chronische ziekten komen veel minder voor. De zones liggen in Italië, Californië, Japan, Costa Rica en Griekenland. De leefomgeving hier zorgt voor een lang en gezond leven. Elke onderzochte zone had zijn eigen specif­ieke kenmerken. Echter negen kenmerken bleken binnen ál deze gebieden aanwezig. Binnen Silverein worden enkele kenmerken, soms ongeweten, al in de praktijk gebracht. Tegelijk valt er van de blue zones nog te leren en er inspiratie uit op te doen. 

1. Natuurlijk bewegen

In de blue zones doet men niet speciaal aan sport; men laat zich uitdagen door de omgeving om voortdurend rustig in beweging te zijn.

“De Plataan heeft een moestuin en ruime kas waarin we groenten kweken, een waterpomp en er scharrelen kipjes rond. Deze belevingsgerichte zintuigprikkelende bewegingstuin nodigt uit tot rondlopen en om je heen kijken”, weet Deborah Nokkert, coach van het ontmoetingscentrum.

2. Ontspanning

Door het naleven van dagelijkse gewoontes wordt overmatige stress vermeden en bestreden: siësta houden, gebed of meditatie volgen, yoga beoefenen of simpelweg momenten van vrolijkheid creëren.

Berber Holwerda, schoonheidsspecialiste in De Bremhorst: “Regelmatig valt een bewoner in slaap tijdens een beauty behandeling of massage. Die totale overgave, het loslaten van het moment en deze diepe ontspanning, geven mij ook een dankbaar gevoel.”

3. Doel voor de dag

Bij het opstaan heeft een inwoner van de genoemde gebieden een duidelijk doel voor de dag. In Japan noemt men het ‘Ikigai’ en in Costa Rica ‘Plan de vida’. Beide zijn te vertalen met ‘een reden om te leven, om te bestaan’.

“Vanmorgen ben ik nogal druk”, zegt Boshuysen-bewoner Van den Dool regelmatig. Op zondag bezoekt hij een kerk in de buurt, op dinsdag gaat hij met een taxi naar de dagbesteding, wekelijks komt vriend Henk langs en natuurlijk zijn vrouw en kinderen. Daar bovenop nog het aanbod in eigen huis, zoals een gesprek met de geestelijk verzorger, maatschappelijk werker of activiteiten van De Biltse Hof.

4. De 80% regel

Bewoners van de eilandengroep Okinawa wensen elkaar voor het eten ‘Hara Hachi Bu’; ze wensen elkaar toe te stoppen met eten als de maag voor tachtig procent gevuld is. Zo overeet je jezelf niet.

“Soms hebben we te maken met mensen die zich overeten”, weet diëtiste Annemieke Prins. “Dan gaan we op zoek naar creatieve oplossingen. Een kleiner bordje of kleiner bestekje of echt bewust ruim de tijd nemen voor de maaltijd waardoor het verzadigingsgevoel toeneemt, kan al heel veel helpen.”

5. Plantaardig 

De focus ligt bij een maaltijd op een plantaardig dieet met bonen, linzen en soja. Gemiddeld vijf keer per maand eten mensen in de blue zones een klein portie vlees.

“Op Boshuysen kook ik graag voor onze bewoners”, zegt huiskamerondersteuner Karin van de Bovenkamp. “Zelf ben ik vegetarisch en zou ik het best leuk vinden om af en toe een lekkere en verantwoorde maaltijd zonder vlees te maken. Er zijn zoveel goede alternatieven. Hier zijn we nog niet echt vertrouwd mee binnen de organisatie.”

6. Wijn

Regelmatig en met mate wijn drinken tijdens de maaltijd heeft een positief effect op de gezondheid. Matige drinkers overleven geheelonthouders.

“Wanneer een bewoner thuis de gewoonte had een wijntje of een glaasje sherry te drinken, vinden we het belangrijk om, als de medicatie het toelaat, dat moment van gezelligheid op kleinschalig wonen vast te houden”, zegt Yvon Fokkelman, Eerst Verantwoordelijk Verzorgende. “In de avond, zeker op zaterdag, bied ik het de bewoners ook aan om een weekendgevoel te creëren.”

7. Vriendenkring

Okinawanen creëren ‘moais’; groepen van vijf vrienden die zich voor het leven aan elkaar verbinden en elkaar levenslang ondersteunen.

“Door het aanbieden van clubjes en uitstapjes brengen we bewoners met elkaar in contact”, vertelt Jolanda Legemaat, welzijnscoach. “Hierdoor hebben we al veel mooie vriendschappen zien ontstaan. Verbinding met anderen en iets betekenen voor een ander maakt je leven zinvol en geeft het kleur."

8. Sociale inbedding

Deel uitmaken van een hechte gemeenschap die gebaseerd is op geloof, is eveneens een pijler. Welk geloof er wordt aangehangen, is onbelangrijk. Uit onderzoek blijkt dat mensen die vier keer per maand naar een samenkomst gaan tot maar liefst veertien jaar langer leven!

Zingeving is meer dan de kerkdienst bijwonen. Elke maand leidt meneer Glashouwer op Sparrenheide een gesprekskring. Een potpourri van kerkelijke achtergronden ontmoet elkaar. De kern is gemeenschappelijk maar de tradities en beleving van het geloof zijn heel divers, wat door deelnemers als heel inspirerend wordt ervaren.

9. Geliefden eerst

Bijna alle honderdjarigen in de blue zones stellen hun familie en geliefde op de eerste plaats. Men zorgt voor de (groot)ouders, wat mogelijk is doordat men bij elkaar in de buurt woont.

“Op Beukenstein leent de partner van een bewoner regelmatig onze duofiets om samen te fietsen. Hun favoriete uitje is samen een visje eten bij de visboer. Mevrouw komt altijd dolgelukkig terug”, vertelt welzijnscoach Miriam van Rijn-Legemaat. “En als op onze locatie een avondje live muziek wordt georganiseerd, is er een echtpaar dat altijd te vinden is op de dansvloer. Zij hebben samen veel gedanst en vinden het heerlijk dit bij Beukenstein nog te kunnen voortzetten.”